poniedziałek, 27 maja 2013

KALENDARIUM

Kalendarium stale aktualizowane. Polecam zaglądać. mo

Poznań przed budową kanalizacji nie odbiegał wizerunkiem od innych miast Europy. Otwarte, a z czasem kryte kanały, rowy i rynsztoki prowadziły do dołów kloacznych, bądź bezpośrednio do okolicznych odbiorników - strumieni i rzek. Zasoby wodne miasta Poznania ulegały na przestrzeni stuleci znacznym przemianom. Warta i wszystkie większe cieki wodne zostały silnie uregulowane bądź włączone w sieć kanalizacyjną. Urzędujący w mieście Niemcy ujęli je w system śluz, jazów i kanałów, z których wiele zachowanych jest do dzisiaj. Były dodatkowymi elementami obronnymi Twierdzy (Festung Posen) - umożliwiały spiętrzanie wód i zalewanie terenów wokół umocnień. Szybki rozwój miasta pod koniec XIX w. wymusił na włodarzach dwie poważne decyzje: rozbiórkę niemal całej Twierdzy Poligonalnej (wewnętrzmiejskiej) i budowę systemów wodno - kanalizacyjnych. Ostatnie poważniejsze regulacje rzek miejskich miały miejsce w latach 60. ubiegłego wieku. Najstarsze poznańskie kanały ściekowe w rejonie Śródmieścia są w użyciu od ponad 120 lat. 

1866 -  Wybudowano nowoczesne wodociągi w mieście Posen. Znacznie wzrasta zużycie wody i ilość odprowadzanych ścieków, dla których nie istnieje jeszcze odpowiednia infrastruktura kanalizacyjna.

1874 - Królewski radca budowlany Hobrecht z Berlina opracowuje pierwszy projekt skanalizowania Poznania, który zamieszkuje wówczas ok. 60 tysięcy osób. Projektant przewiduje budowę kanalizacji ogólnospławnej na obszarze miasta o powierzchni 250 ha dla około 196 tysięcy mieszkańców i oczyszczanie ścieków na polach irygowanych na Szelągu (ówcześnie poza zabudowaniami miejskimi). Opracowanie zostaje wydane w formie książki "Die Kanalisation der Stadt Posen" w 1875 r.

1888 - Podjęcie budowy sieci kanalizacyjnej. Pierwsze kanały pobudowano w rejonie Placu Wolności, Placu Sapieżyńskiego (dzisiejszy Plac Wielkopolski) oraz na Wzgórzu św. Wojciecha.

1893 - Rozpoczęto budowę kanalizacji na Starym Rynku oraz w ulicach Garbary, Grobla i Na Podgórniku.

1895-1900 - Prace nad skanalizowaniem południowo-wschodniej części miasta: zasypano koryto tzw. Leniwej Warty, Rów Karmelicki i Rów Rybacki oraz przykryto sklepieniem część Bogdanki. Skanalizowano tereny Łąk Bernadyńskich oraz Wildy i Łazarza.

1896 - Wybudowano łącznie 22161 mb sieci kanalizacyjnej oraz 1767 przykanalików.

1902 - Kanalizacja dla Chwaliszewa. Wybudowano syfon kanalizacyjny pod Wartą przy ul. Wenecjańskiej. 

1909 - Uruchomiono przepompownię ścieków przy ul.Garbary i mechaniczną oczyszczalnię przy ul.Serbskiej (dzisiejsza Lewobrzeżna Oczyszczalnia Ścieków). Do tej pory nieczystości były odprowadzane bezpośrednio do Warty i Bogdanki.

1910 - Ukończenie kanalizowania Bogdanki do obecnej ul. Pułaskiego. Budowa wlotu kanału z syfonem.

1912 - Skanalizowano Ostrów Tumski i Śródkę. Wybudowano syfony pod korytem ulgowym Warty i Cybiną.

po 1918 - Przebudowano strumień Górczynka na otwarty kolektor deszczowy.

1923 - Górczyn połączono z siecią kanalizacyjną Centrum za pośrednictwem rejonowej przepompowni ścieków.

1923-1934 - Kanalizowano zachodnią część Jeżyc oraz dzielnice: Grunwald, Główna, Zawady.

1924 - Wydzierżawiono dodatkowe 150 ha pól na osady ściekowe z oczyszczalni.

1927 - Skanalizowano nowo powstałe Osiedle Warszawskie. 

koniec lat 20. - Podjęto decyzję o uzbrajaniu nowych dzielnic Poznania w kanalizację typu rozdzielczego. Kanały sanitarne były włączane do sieci kolektorów ogólnospławnych, a sieć kanałów deszczowych odprowadzała wodę do Bogdanki i Górczynki.

lata 30. - Przewidywano budowę Lewobrzeżnego Kolektora Górnej Strefy (zwanego wówczas Kolektorem Ulgi) oraz kolektorów deszczowych, odciążających lewobrzeżny system ogólnospławny. 

1934 - Budowa sanitarnego Kolektora Górczyńskiego, przesyłającego ścieki grawitacyjnie. Likwidacja przepompowni na Górczynie.

1934-1937 - Kanalizacja dla dzielnicy Dębiec. Budowa Kolektora Dębieckiego.

1936-1939 - Skanalizowano Stare Winogrady. 

1943-1949 - Pierwsza przebudowa oczyszczalni przy Serbskiej. Zwiększenie przepustowości z 16 do 60 tyś. m3/dobę. Budowa infrastruktury do pozyskiwania metanu z osadów ściekowych. Sprowadzono urządzenia do sprężania metanu w butlach stalowych, z przeznaczeniem do napędu pojazdów. Wybudowano zbiornik gazu na terenie oczyszczalni. 

1949 - Rozpoczęcie budowy sanitarnego Kolektora Prawobrzeżnego dla dzielnicy Nowe Miasto. Koncepcja wybudowania drugiej, prawobrzeżnej oczyszczalni ścieków, wymuszona faktem intensywnej rozbudowy miasta po drugiej stronie rzeki i odcięcia terenów pod ewentualną rozbudowę LOŚ (budowa Mostu Lecha i ul. Lechickiej).

po 1950 - Zrealizowano kanalizację rozdzielczą dla nowych osiedli mieszkaniowych, m.in: Rataje, Naramowice, Piątkowo, Podolany, Nowe Winogrady.

1954 - Pierwsze plany budowy nowej oczyszczalni w Koziegłowach.

1954-1956 - Budowa zbiornika retencyjnego na otwartym kolektorze Górczynki.

1959 W LOŚ oddano do użytku dwie otwarte komory fermentacyjne II stopnia i drenowane poletka piaskowe do suszenia przefermentowanych osadów.

1960 - Długość sieci kanalizacyjnej bez przykanalików wynosi 370 km.

1963-1970 - Modernizacja Stacji Pomp na Garbarach. Wymiana rurociągu tłocznego ∅800 mm na ∅1200 i ∅1000 mm. Wymiana niemieckich pomp z 1909 r. na nowe, produkcji Warszawskiej Fabryki Pomp. Przepustowość układu zwiększono do 96 tyś. m3/dobę. 

1968-1972 - Kolejny remont oczyszczalni przy Serbskiej, w trakcie którego dobudowano  dwa osadniki wstępne oraz zmodernizowano cztery Zamknięte Komory Fermentacyjne. 

1970Długość sieci kanalizacyjnej bez przykanalików wynosi 508 km.

1974 - Rozpoczęcie budowy Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Koziegłowach.

1974-1977 - Przebudowano cieki Piaśnica i Chartynia na kolektory deszczowe ∅1500 mm. W parku między Osiedlami Lecha i Tysiąclecia połączono je w Kolektor Deszczowy Piaśnica - Chartynia ∅1800 mm, który uchodził do Jeziora Maltańskiego na wysokości ul. Katowickiej. Skanalizowano również ciek Żegrzynka, który włączono do Kolektora Piaśnica w rejonie ul. Szwedzkiej.

1980 - Długość sieci kanalizacyjnej bez przykanalików wynosi 757 km.

po 1982 - W trakcie rewitalizacji Jeziora Maltańskiego dobudowano dalszą część Kolektora Piaśnica - Chartynia, wraz z budowlą wylotową poniżej Jazu Maltańskiego.

1985 - Po raz pierwszy oczyszczono mechanicznie ścieki z aglomeracji poznańskiej w COŚ.

1990 - Długość sieci kanalizacyjnej bez przykanalików wynosi 984 km.

1993-1994 - Remontowano betonowe koryto, którym Cybina uchodzi do Warty.

1996-2001 - Budowa części biologicznej oraz modernizacja i rozbudowa części mechanicznej w COŚ.

2000 - Długość sieci kanalizacyjnej bez przykanalików wynosi 1070 km.

2000-2001 - Modernizacja Stacji Pomp na Garbarach. Zwiększenie przepustowości do 157 tyś. m3/dobę

2006-2009 - Trzecia modernizacja Lewobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków. Dostosowanie technologii do obowiązujących przepisów polskich i unijnych. Pełna hermetyzacja urządzeń oczyszczalni.

2012 - Oddanie do użytku Kolektora Prawobrzeżnego II.

2013 - Oddanie do użytku przepompowni ścieków PS1 na Ostrowie Tumskim, PS2 na Śródce i Przepompowni Hetmańska, które zasilają Kolektor Prawobrzeżny II. Likwidacja stuletnich syfonów pod Wartą i Cybiną. Maksymalna przepustowość Stacji Pomp na Garbarach wynosi 3,3 m3/s (ponad 285 tyś. m3/dobę).


na podstawie: 
poznan.pl; aquanet.pl;
J.M. Karnowski "Kanalizacja miasta Poznania - historia i współczesność"; dwumiesięcznik PWiK "Wodnik" 07/08 2001 

mo/UFP